Ölen ölsün ama ille de çarklar dönsün mü?
◼ Mustafa YALÇINER
Koronavirüs salgını sürüyor. Bazı ülkelerde virüsün yayılma hızında belirli bir yavaşlama görülse bile, salgının kontrol altına alındığı iddia edilemiyor.
Verilerle oynayıp özellikle ölüm rakamlarını düşük göstermeyen ülke ise yok. Bütün ülkeler ev ya da bakımevlerindeki ölümleri saymayıp sadece hastane ölümlerini kayda alıyor. Üstelik koronadan öldükleri kesin olanlar, test sonucu negatif çıkmışsa, kayda geçmiyor. Çoğu ölümse zatürre ve solunum yetmezliği denip sayılmıyor.
Öte yandan Çin, virüsün kontrol altına alındığını açıktan ilan etti. 26 Nisan’da Vuhan hastanelerinde Covid-19 hastası kalmadığını açıkladı.
İtalya, İspanya, Fransa ve İngiltere gibi anlı şanlı Avrupa ülkeleri, günlük ölüm sayıları 700-800’lü rakamlardan 400-500’lü rakamlara düşünce sevinmekteler. Oysa düşük gösterilmelerine rağmen rakamlar ürkütücü. 26 Nisan verileri; İtalya’nın 26 bin 664, İspanya’nın 23 bin 190, Fransa’nın 22 bin 856 ve İngiltere’nin 20 bin 736 ölümle yüzleştiğini gösteriyor. ABD ise, tam bir yıkım yaşıyor. Toplam ölüm sayısı 55 bin 377. Günlük yeni vaka sayısıysa 25 binin üzerinde.
Çin ve bazı Avrupa ülkelerinde rakamlarda azalma görülse de, dünya ölçeğinde toplam günlük yeni vaka sayısı, 24 Nisan’da 106 bine yaklaşarak, rekor kırdı. Özetle, genel olarak bir toparlanmadan söz edilmesi sahtekarlıkla eş anlamlı.
Ancak, buna rağmen, vaka ve ölüm sayılarında birinciliği ele geçirmiş olan virüsün merkez ülkesi durumundaki ABD başta olmak üzere, hemen tüm ülkelerde, bir “Önlemleri gevşetme” hazırlığıdır gidiyor. Hazırlık ne söz. Gevşeme başladı bile.
Ne oluyor? Salgın atlatıldı mı? Kontrol altına alınıp üstesinden mi gelindi? Aşı mı yoksa ilaç mı bulundu?
Yanıt, hiçbiri! Rakamlar ters yüz edilip virüsle ilgili gelişmeler olumlu gösteriliyor. Hatta aşırı sağ kışkırtmalarla ABD’deki türden “gevşeme” talep eden gösteriler düzenleniyor. Berlin’de olduğu gibi bir kısım “solcu” da “gevşeme”ye çanak tutuyor. Önlemler gevşetildiğinde muhtemel olan ne? Yanılırız umarım, ama bir “ikinci dalga”nın patlaması!
Neden peki? Berat Bey’inki türünden oynanmış rakamların bile teyit etmediği bir normalleşme yaşanıyormuş gibi salgın önlemlerinin gevşetilmesi neden gündemde öyleyse?
Sermayenin sözcülerinden kiminin “II. Dünya Savaşı’ndan bu yana”, kimininse “1929 Krizi’nden bu yana en kötü durum” diyerek tarif etmeleri boşuna değil. Zaten salgın öncesi ya Türkiye gibi kapitalizmin krizinin göbeğinde ya da Avrupa ve tüm dünyada durgunluk yaygınlaşmış ve krize gidilirken, evlere kapanıldığında kapitalizmin çarkları iyiden iyiye yalpa vurmaya başladı. Üreten ama aynı zamanda öğüten çarklarının işçileri sömürerek, yani sermayeyi biriktirerek dönmesinde engeller oluşması, sermaye ve sermaye sahiplerinin kabullenebileceği türden şey değil!
Ama bakın, Çin sanayii ve ekonomisi onlarca yıl sonra ilk kez küçüldü. Diğer ülkelerin durumu farklı değil. ABD ve Almanya ile diğer Avrupa ülkeleri aynı şekilde küçüldüler. Nasıl küçülmesinler? Salgının ortasında, önünü görmedikçe, kim otomobil ya da ev alır ki? Ancak gıda ve sağlık ekipmanlarıyla, enerji ve tarımla az çok lojistik ve ulaştırmanın çalışması kapitalizmin çarklarının gereğince dönmesi için yetmiyor. Öncelikle mali sermaye ve tekellerin önlemlerde gevşeme istemesinin nedeni açık: Sömürü çarkları dönsün. Ölümmüş kalımmış umurlarında değil. Yeter ki, yüksek kârlarına kavuşsunlar.
Bir de fazlasıyla pahalıya patlayan yaşlılarla sürekli bakıma yani sosyal fonların “masrafa” girmesine ihtiyaç duyan risk gruplarının hiç değilse bir bölümünden kurtulma sorunu var sermayenin. Gevşemeyi, bu yönüyle de “kaymaklı ekmek kadayıfı” sayıyorlar!
Almanya lise sonları okula başlattı bile. Yakında 6. sınıflar başlayacak. İspanya 14 yaşından küçüklerin sokağa çıkmasını sınırlı olarak serbest bıraktı, yakında yetişkinler günde üç saat sokağa çıkabilecek. Bunlar, uvertür. Yol açılıyor. Türkiye zaten üretime hiç ara vermedi. Pazarı olan sektörler Almanya’da hep üretti. ABD’de de. Ama yetinmiyor, kâr diyorlar, kapitalizmin bekasının peşindeler!
Halk canının telaşında. Kapitalistler kârlarının derdinde.
