Koronavirüsü karşısında Fransız hükümeti: Gerçekler ve Tarihler

---

« Stratejik Stok » tuzağı

2013 yılında Holland hükümetinin Sağlık Bakanı olan Marisol Touraine başkanlığında « statejik stok » adlı bir karar alınarak, özellikle maskeler olmak üzere çeşitli sağlık ürünlerini barındıran stoklarlar dağıtıldı.
Bu stokların azaltılması ve dağıtılması, başta Çin olmak üzere yabancı ülkelerin üretim kapasiteleri hesaba katılarak yapıldı. dönemin Bakanlık kabinesinde ise Jérôme Salomon, Benjamin Griveaux ve Gabriel Attal gibi isimler yer alıyordu. İşini bilen danışman

---

2016 yılında bugünün Sağlık Genel Müdürü (Directeur General da la Santé) olan Jérôme Salomon, seçim kampanyası sırasında diğer yetkililerle birlikte, Emmanuel Macron’a tavsiyelerde bulunuyordu. Wikileaks’in ortaya çıkardığı e-postalarda, başkan adayı olan Macron’u hastanelerin durumu hakkında uyararak ve sağlık sistemimizin büyük bir salgınla yüzleşmeye hazır olmadığı konusuna dikkat çekiyordu.

---

Grip kampanyasının yönünün değişmesi

6 Aralık 2019 tarihinde, Grip aşısına ek olarak mevsimsel grip salgınını önlemek için farkındalık  kampanyası yapan Hastalık Sigortası (l’Assurance Maladie) ilk kez önleyici hareketleri sıralıyordu: « Dirseğinize öksürün veya hapşırın; tek kullanımlık bir peçeteler kullanın; ellerinizi düzenli olarak yıkayın; hastayken tek kullanımlık maske takın ».

---

Çin uyarısı

Aralık 2019 – Çinli doktorlar, 2019n-CoV adını verdikleri ve Çin’in merkezindeki Wuhan’da vahşi hayvanlar satan bir pazarla temas halinde olan insanlarda ortaya çıkan bilinmeyen yeni bir virüs konusunda uyarıyorlar.

---

DSÖ uyarıyor

31 Aralık 2019 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü Çin Ofisi, Wuhan şehrinde nedeni bilinmeyen bir zatürreye (pnömoni) ilişkin bildirim aldığını aktardı.

---

Zamana karşı yarış başladı

12 Ocak 2020 tarihinde Çinli araştırmacılar yeni virüsü tespit ettiklerini bildirerek ve genetik dizilimini yabancı ülkelerle paylaştı.

---

Çin’de acil durum

23 Ocak 2020- DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus « Bu, Çin için bir acil durumdur, ancak henüz küresel bir sağlık acil durumu değil » açıklaması yaptı.

---

Fransa’da ki ilk vakalar

24 Ocak 2020- Fransa’da hastalık taşıyan ikisi Paris’te, biri Bordeaux’da olmak üzere ilk vaka tespit edildi. Bu üç Çinli hastanın daha önce Wuhan’a seyahat ettiği belirlendi.

---

Fransa’da ‘pratik olarak risk sıfır’

Aynı gün dönemin Sağlık Bakanı Agnes Buzyn, Wuhan’dan çıkan virüsün « Fransa’da yayılma riskinin pratikte sıfır» diyerek « yayılma riskinin çok düşük » olduğunu tahmin ettiklerini söyledi. INSERM’den (Bakan’nın kocası tarafından yönetilen bir enstitü olan Ulusal Tıp Araştırmaları ve Sağlık Enstitüsü [Institute national de la santé et de la recherche médicale] ) bir ekip, aynı gün bir çalışma yayınlayarak virüsün Fransa’da görülme olasılığının yüzde 5 ile 13 arasında değiştini bildirdi. Ertesi gün ise Paris’teki Bichat hastanesinde bulaşıcı hastalıklar bölümünün başkanı Profesör Yazdan Yazdanpanah, « Avrupa ve Fransa’da salgın riski çok düşük » dedi.

---

Buzyn garantisi

26 Ocak tarihinde, Bakan Buzyn « Bir salgın durumunda on milyonlarca maskemiz var, bunlar zaten planlanan şeyler » diyerek şüpheleri kesin bir dille reddetti. 

---

Maske takmak sadece hastalar için öneriliyor

27 Ocak 2020’de Sağlık Genel Müdürü Jérôme Salomon, « Hasta olanlara maske takmalarını öneriyoruz, bunun yanında sağduyulu davranmak için ulaşım ve sağlık çalışanları da koruyucu ekipman kullanılmalı ».

---

Ölüm çanları çalınıyor

30 Ocak 2020‘ye gelindiğinde, Dünya Sağlık Örgütü, yeni koronavirüsün «uluslararası endişe verici bir halk sağlığı acil durumu» ilan ederek en yüksek seviyede salgın uyarısı yaptı.  Ticaret ve seyahat sınırlamaları getirmeden önceki aşamayı ilan eden DSÖ, ülkeleri «hazırlık planlarını gözden geçirmeye, boşlukları belirlemeye » çağırıyor. Aynı gün, Sağlık Bakanı Agnès Buzyn ise sağlık rezervini 50 yedek kişi ile mütevazı bir şekilde seferber etme emri çıkarıyor. Bu yedekler daha sonra 700 gönüllüye çıkartılacak.

---

Eleştirel bir ayrılış?

31 Ocak 2020’de Cumhurbaşkanı Macron’un sağlık danışmanı Marie Fontanel, IGAS’a (Inspection générale des affaires sociales- Sosyal İşler Genel Müfettişliği) dönmek üzere görevden ayrıldı. Bu koltuk 3 Mart’a kadar bir başkası tarafından doldurulmayacaktı.

---

Zaten eksik

7 Şubat 2020 tarihinde DSÖ genel direktörü, « Küresel olarak maske ve solunum cihazları stokları, DSÖ ve ortaklarımızın ihtiyaçlarını karşılamak için artık yetersiz » dedi.

---

Hastalığa isim bulundu

11 Şubat 2020- « Şimdi bu hastalık için bir ismimiz var: COVID-19, » diyor DSÖ.

---

---

Bakanlıktan ani ayrılış

16 Şubat 2020- Agnès Buzyn, Paris Belediye başkanlığı seçimlerinde adaylığını ilan ederek LaREM (La République en marche) kampanyasına başkanlık etmek üzere Sağlık Bakanlığı’ndan ayrıldı.

---

Singapur: DSÖ’nun iyi öğrencisi

18 Şubat 2020- DSÖ: « Singapur’un her vakayı tespit etme, temas ettikleri kişileri takip etme ve salgını durdurma çabalarını görmekten çok etkilendik. Ülke hiçbir şeyin bulaşmasına izin vermiyor ve her bir zatürre veya grip benzeri enfeksiyon vakasını test ediyor ». Bireysel özgürlüklerle ilgili soruların pahasına.

---

Salgını durdurmanın anahtarı: Yaygın tarama

19 Şubat 2020- DSÖ, hastaların %20’sinin hastalığın ciddi veya kritik bir evresine girdiğini belirtiyor ve « bildirilen vakaların yaklaşık % 2’sinde virüs ölümcül olmakta ve ölüm riski hastanın yaşı ve altta yatan sağlık sorunlarının varlığıyla artıyor» diyerek ölümcül vakaları detaylandırıyordu. 20 Şubat’ta ise DSÖ, «Gerçek şu ki, hastalar ne kadar erken teşhis ve tedavi edilirse, bu salgın o kadar iyi yönetiyor demektir » diyordu.

---

Fransa’da « 1. Aşama » ilan edildi

23 Şubat 2020- Yeni Sağlık Bakanı Olivier Véran, ORSAN Planının (Organisation de la réponse du système de la santé en situations sanitaires exceptionnelles- Olağanüstü Sağlık Durumunda Uygulanacak Plan)1. aşamasını uygulamaya geçildiğini açıkladı. Ertesi gün de, Fransa’da koronavirüs nedeniyle artık hastanede yatan hasta olmadığını açıkladı.

---

« Eksiklik sorunumuz yok »

26 Şubat 2020 – Meclis oturumunda dinlenen Sağlık Genel Müdürü Jérôme Salomon, devlet stoklarının yeterli olduğunu ve zamanın gelmesiyle harekete geçirileceğini söyledi. «Cerrahi maskeler, Fransa Halk Sağlığı (Santé publique France) depolarında  stratejik önemde stoklanmıştır. Endişelenmiyoruz […] Eksiklik konusu yok »

---

Salgın, Çin sınırlarını aşıyor

26 Şubat 2020- DSÖ, Çin Halk Cumhuriyeti dışında birçok ülkede günlük vakaları sayılarının arttığı konusunda uyarıda bulunuyor.

---

Fransa 2. Aşama’da

29 Şubat- Aşama 2, Oise’deki 36 vaka dahil olmak üzere 100 kişiye virüs bulaştığında uygulamaya konuldu. Virüs salgının bölgenin çeşitli noktalarında ortaya çıkması artık « risk altındaki » bölgelerden, -özellikle Çin ve İtalya’dan- geri dönenlerle açıklanmıyor.

---

---

Fransa’da salgın yok

2 Mart 2020- Dünya çapında bugüne kadar bildirilen 88,913 vakanın % 90’ı Çin’de, bunların çoğu  da bir bölgede ortaya çıkmıştır. Hükümet sözcüsü Sibeth Ndiaye «Fransa’da bu aşamada terimin tıbbi anlamıyla salgın olmadığını» düşünüyor.

---

---

Buzyn: “Hazırız”

3 Mart 2020- Eski bakan Fransa2 kanalında yaptığı açıklamada şöyle diyordu: «Yeterli maske stoklarına sahip olmak için çalışmalar yaptık, siparişler verdik, yoğun bakım servislerinin da  yeterli sayıda makineye sahip olduğunu doğruladık (…) Aşama 3 hazır ».

---

DSÖ: kişisel koruma ekipmanları eksik

«Ülkelerin salgına müdahale kapasiteleri, kişisel koruyucu ekipman tedarikinde giderek artan ciddi aksaklıklar nedeniyle tehlikeye giriyor (…) Bu eksiklikler nedeniyle, ön cephenede yer alan doktorlar, hemşireler ve diğer sağlık çalışanları tehlikede» Dünya ölçeğinde, COVID-19’lu kişilerin yaklaşık% 3.4’ü öldü. Mevsimsel griple karşılaştırıldığında  enfekte olanların %1’inden daha az can kaybına yol açtığı istatistiklere yansıdı.

---

---

4 Mart 2020- Hükümet sözcüsü Sibeth Ndiaye: « Aşama 3’e geçmemiz durumunda hayatı durdurmayacağız »

---

Maskeler kısıtlanıyor

5 Mart 2020- Sosyal medya ağlarında konuşan hükümet sözcüsü Sibeth Ndiaye, «sadece hasta olduğunuzda maske takmalısınız, ya da vaka ile temas halindeyseniz » dedi.

---

Yaygın Test yok

«2 koşulu yerine getiren insanları test ediyoruz» diyen Bakan Olivier Véran, « hasta bir kişiyle temas halinde olan veya risk altındaki bir ülkeden dönen ve hastalık belirtileri olanlar. Semptomları olmayan insanları test etmenin bir anlamı yok »

---

DSÖ: Acil durum planlarınızı etkinleştirin

DSÖ uluslararası topluma yalvarıyor: «Acil durum planlarınızı etkinleştirin (…) Tarama kapasitenizi artırın. Hastanelerinizi hazırlayın. Gerekli malzemelerin bulunduğundan emin olun»

---

---

Fransa’da ilk yerel önlemler

6 Mart 2020- Başbakan Edouard Philippe, virüsün yoğun bir şekilde dolaştığı bölgelerde ilk yerel önlemleri açıkladı. Oise ve Haut-Rhin departmanlarında kreşler ve okullar kapatıldı.

---

Fiyatlar sabitlendi

Hidroalkolik jellerin satış fiyatı artık kararname ile düzenlenmektedir. Fiyat 50 ml’lik şişeler için maksimum 2 € ve 100 ml’lik şişeler için de 2 € ve maksimum 3 € olarak sabitlenmiştir.

---

Test, izolasyon, eve kapanma

Emmanuel ve Brigitte Macron virüs salgına rağmen toplumu dışarı çıkmaya cesaretlendirmek için tiyatroya giderken aynı gün DSÖ şu açıklamayı yapıyor: « tüm ülkeleri eve kapanmayı en öncelikli hale getirmelerini tavsiye ediyoruz. Ülkelerden her bir vakayı bulmasını, test etmesini, izole etmesini ve tedavi etmesini ve her bir kişiyi izlemesini istiyoruz »

---

---

DSÖ küresel salgın (pandemi) ilan etti

11 Mart 2020- Genel direktör, «vakaların yayılma hızı alarma geçirici ve alınan önlemlerin yetersizliği konusunda derin endişe kaynağı olmaya devam ediyor. Bu nedenle COVID-19’un bir pandemi olarak tanımlanabileceğini düşündük. Daha önce hiç koronavirüs salgınının pandemiye dönüştüğüne şahit olmadık».

---

---

Macron, tüm bölgelerde geçerli olan tedbirleri açıkladı

12 Mart 2020- Emmanuel Macron, yaptığı konuşmada, ülkenin « yüzyılın en büyük sağlık krizi » olan koronavirüs ile karşı karşıya olduğunu ve tüm bölgelerdeki eğitim kurumlarının kapatıldığını duyurdu. Sadece « önemli işletmeler » (gıda mağazaları, eczaneler, bankalar, tütün satıcıları, benzin istasyonları vb.) ve önemli kamu hizmetlerinin açık kalmasına izin verildi. Belediye seçimlerinin ilk turunu gerçekleştirme kararı alındı.

---

---

DSÖ: Avrupa pandeminin yeni merkezi

13 Mart 2020- Dünya Sağlık Örgütü, AB ülkelerini “kapsamlı bir yaklaşıma sahip olmaya çağırıyor: « Sadece testlerle değil. Sadece enfekte olmuş kişileri aramakla değil. Sadece karantina ile değil. Sadece sosyal temasın azaltılması değil. Her şeyi yapın »

---

---

Bar ve restoranlar kapatıldı

14 Mart 2020- Belediye seçimlerinin ilk turundan birkaç saat önce, Başbakan salgının 3. aşamasına geçildiğini duyurdu. « Zorunlu olmayan » halka açık yerlerin tamamı kapatıldı. ORSAN planının 3. aşaması etkinleştirildi ve 72 saat içinde enfekte olan kişi sayısı iki katına çıktı.

---

---

Maskeler düştü

16 Mart 2020- Pompidou Hastanesi acil servis şefi Philippe Juvin, bir televizyon programına katılarak « Fransa sağlık açısından az gelişmiş bir ülkedir, eğer değilse, vatandaşlarına maske sağlayamayan bir ülkeyi nasıl açıklarsınız? » diye soruyordu.

---

Macron « Savaş » ilan etti

Emmanuel Macron, Covid-19’a karşı « Fransa savaşta » diyerek ve 5 Nisan’a kadar nüfusun hareketliliğin kontrol altına alınması için sokağa çıkma yasaklarını duyurdu.

---

---

Agnés Buzyn polemiği

17 Mart 2020- Eski sağlık bakanı Buzyn, Le Monde ile yaptığı röportajda « binlerce ölüm olacak » dedi.  Pişman bir şekilde « Tabii ki bu kelimeleri söylememeliydim {24 Ocak}. Ancak bakanlıktan ayrılmadan önce, atalete rağmen her şeyi hazırladım …  » diye de ekledi. Bu açıklamalardan sonra gelen tepkilere yanıt olarak ise şunları söyledi: « hükümet bu virüse karşı koymak için tamamen mücadele etti »

---

---

G.Kore’nin mücadele stratejisi

18 Mart 2020- DSÖ, Güney Kore’nin yenilikçi bir tarama stratejisi geliştirdiğini belirterek bu ülkeyi örnek olarak gösterti. Ülkenin laboratuvarlarının kapasitesini artırdığını; maske kullanımını rasyonelleştirdiğini; seçilen alanlarda kapsamlı sağlık taramaları yapıldığını, şüpheli vakaların hastane veya ev yerine belirli tesislerde izole edildiğini aktardı.

---

---

Yapılan test sayıları

19 Mart 2020- Bu tarihte, milyon kişi başına yapılan test sayısı Güney Kore’de 4.800, İtalya’da 1.400 ve Fransa için 98’dir.

---

---

Macron sinirleniyor

20 Mart 2020- Devletin başı, hükümetinin « krizin tüm unsurlarını bir kez gerçekleştiği zaman öngörenleri » ironik bir şekilde tebrik ettiği açıklamalarını takdir etmiyor.

---

Maskeler hala sorun

Günlük basın açıklaması sırasında Sağlık Genel Müdürü Jérôme Salomon « her gün maske takmanın vatandaşlar için yanlış koruma olabileceğine » inandığını söyledi. Devlet Bakanı Laurent Nunez: « Maskeler çok düzenli olarak teslim ediliyor, kayıp olduklarının farkında değilim ». Aynı gün Occitanie Bölgesi Valisi, hisse senetleri olan şirketlere veya bireylere bağış çağrısı yaptı.

---

Sağlık Bakan’ından itiraf

Senato’da konuşan Olivier Véran, « dokuz yıl önce alınan kararlar nedeniyle maskeler ve koruyucu ekipman açısından bir sağlık krizine hazırlıklı olmayan bir ülkeyiz » diye itiraflarda bulundu. Devlet depolarıda şu anda 110 milyon maske kaldığını ve bu sayının on yıl önce bir milyar olduğunu söyledi. Sağlık Bakanı, 3 Mart’a kadar yeni maske siparişinin verilmediğini de kabul etti.

---

---

Eksikliğin teyidi

22 Mart 2020- Devlet Konseyi (le Conseil d’Etat) « testlerin sadece virüs belirtileri olan sağlık çalışanlarıyla sınırlandırılmasının kaynağı malzemelerin yetersiz olmasıdır » diyerek, sağlık malzemeleri eksikliğini teyid etti. 

---

Fransız Sayıştay’ı da isyan etti

Olağan dışına çıkarak açıklama yapan Sayıştay, « gripe karşı koruyucu maskelerin stoklanmasını asla eleştirmediğini » söyledi. Hatta, 2011 yılında yayınladıkları raporda « büyük miktarlarda maske satın alınmasının (…) amacına uygun » olduğu belirtilmişti. 2006 yılında ise Sağlık Bakanlığı’nın yaptığı simülasyona göre, 90 günlük bir krizle başa çıkmak için koruyucu maskelere duyulan ihtiyaç 561 milyondan fazla olduğunu tahmin ediliyordu. Bu simülasyon Le Journal du dimanche gazetesi tarafından aynı tarihde haberleştirilmişti.

---

---

Bu fedakarlıklar kimin için?

23 Mart 2020- Maliye Bakanı Gérald Darmanin, salgın bittikten sonra daha fazla çalışabilmek için yasaklar döneminde yıllık izin almanın çalışanların lehine olduğunu söyledi.

---

Pişman oldular mı? Hayır!

Hükümet sözcüsü Sibeth Ndiaye « Aksine, bu krizi öngörmede bir başarısızlık olduğunu söyleyemeyiz » diyerek eksiklerin sorumluluğunu almadıklarını bir kez daha ifade etti.