İşyerlerinde yaşanan ayrımcılığa dair yeni bir rapor yayımlandı

Kıvanç Demir 

Birleşik Milletlere bağlı OIT (Uluslararası Çalışma Örgütü) ve resmi bir kurum olan Hak Savunucusu (Défenseur des Droits) Fransa’da her yıl iş yaşamındaki ayrımcılık üzerine yaptığı araştırma raporunun bir yenisini 1 Aralık 2020 tarihinde yayımlandı. 

13. olan bu anket, özel firma ve kamu sektöründe yaşanan ayrımcılığın insanların kariyerlerini nasıl etkilediğine güncel verilerle yeniden ışık tuttu.

Rapor is yerlerinde ayrımcılığın dört ayrı şekilde yaşandığını belirtiyor.  

• 1 / Önyargılar ve stereotipilere bağlı ayrımcı davranışlar. Araştırmalardaki ankete cevap verenlerin yüzde 17’si transseksüel, yüzde 13’ü çingene ve yüzde 13’ü ise ağır hastalığı olduğu var sayılan meslektaşlarının yanında olmaktan rahatsız olduğunu belirtmiş.

• 2 / İşyerinde değersizleştirilmeye yönelik durumlar, ankete katılan çalışanların yüzde 80’i meslek yaşamları boyunca yaptıkları islerin küçümsenmesi, değersiz ya da onur kırıcı görevlere tabii tutulma, aşağılanmak ve alay edilme teşebbüslerine maruz kalma, işlerinin sabote edilmesi gibi zorluklarla karşılaştığını vurgulamış. 

• 3 / Sözlü ve davranışsal damgalamalar, araştırmaya katılanların yüzde 41’i is yerlerinde en az bir kez de olsa cinsiyetçi, homofobik, ırkçı, sağlık durumu ya da engelliliğe, dinsel inanca dayalı sözlü ve davranışsal ayrımcılığa mağduru olduklarını açıkladı. 

• 4 / İşyerinde taciz ve ayrımcılık; oransal olarak neredeyse çalışanların çeyreği bu duruma maruz kaldığına dikkat çekildi. 

Değersizleştirme, damgalayıcı söz ve davranışlar, ayrımcılık

Açıklamaların devamında, ankete konuşanların yüzde 24’ü iş koşullarında değersizleştirme, damgalayıcı sözler ve davranışlar veya ayrımcılıkla aynı anda maruz kaldığını belirtti. Üstelik rapor ayrımcı tavırların asla tek başına bireysel bir tutum olmadığı ve bir o kadar da kolektif bir tavır hale geldiği belirtiliyor. Araştırmaya katılanların yalnızca yüzde 0,1’i herhangi bir gerekçelerden bahsetmeden mağduriyetini beyan ettiği öne çıkıyor. 

Kişiler üzerinde sürekli bir hâl alan bu olumsuzluklar, insanların hayatlarını da derinden sarsıyor 

Ayrımcılık mağduru olduğunu beyan eden çalışanların neredeyse yarısı mesleklerini devam ettirmede olumsuz sonuçlar yaşadığını belirtiyor. Bu yanlış davranış ve sözlü yaklaşımları sergileyenlerin şikâyet edilmesi sonrası yüzde 19’u ya işten çıkarıldı veya sözleşmeleri yenilenmedi. Yüzde 14’ü ise uyarı ve kınama aldı veya başka bir yere atandı. 

İşin de ötesinde, bu olumsuz deneyimler insanları duygusal, psikolojik, fiziksel olarak etkilediği gibi aile ve sosyal ilişkileri de derinden olumsuz etkileyebiliyor. Katılımcıların yarısı özellikle yorgunluk, üzüntü, depresyon ve sağlık koşullarındaki bozulmalardan bahsettiği vurgulanıyor. 

Ayrımcılık insanın ömrü boyunca uzun vadeli alt üst oluşlara neden oluyor

Çalışma yaşamlarında ayrımcılığa maruz kalanların yüzde 70’i bunu kariyerleri boyunca bu tavırlara yeniden maruz kalacaklarını düşünürken, yüzde 22’si ise cinsiyet, yaş, etnik köken, din, sağlık ve engellilik ya da fiziksel görünümleri veya cinsel yönelimlerinden kaynaklı ayrımcılığa maruz kalacağını düşünerek iş arama durumlarında kimi şirketlere başvuru yapmaktan geri durduklarını açıklamışlar. 

Uluslararası Çalışma Örgütü- OIT, bu sonuçlar bağlamında şirket ve idareleri hem işyerinde düşmanca davranışların arttığına hem de sistematik boyutlara ulaştığına dikkat çekerek, ayrımcılığa karşı her zamankinden daha fazla mücadele edilmesinin önemine vurgu yapıyor.

2012’ye göre, mağdurların sayısında bugüne kadar yüzde 8 artış yaşandı

Rapora katılan çalışanların yüzde 23’ü ayrımcılığa ve tacize maruz kaldığını bildirirken, bunun esas olarak fiziksel görünüş ya da cinsiyet olduğunu belirtenler yüzde 40, sağlık durumunu belirtenler ise yüzde 30. Çalışanların yüzde 42’si ise ayrımcılık ve taciz olaylarına şahit olduklarını belirtmiş. 2012 raporuna göre, mağdurların sayısında bugüne kadar yüzde 8 artış yaşandı.