Fransa’da Yaşam yazı kurulu olarak yeni yılınızı kutluyoruz
EDİTORYAL – Fransa’da Yaşam Gazetesi
2020 yılı belki de uzun dönem herkesin aklında son yılların en berbat yılı olarak kalacaktır. 5 Aralık 2019’da işçi ve emekçi örgütlerinin emekliye ayrılma yaşının uzatılması ve maaşların düşürülmesine karşı başlattığı güçlü bir mücadele koşullarında 2020 yılına büyük umutlarla girilmişti. Fakat aynı dönemde Çin’de ortaya çıkan ve dönemin Fransız sağlık bakanı Agnes Buzyn’in herkesin gözüne baka baka söylediği yalanın tersine aslında tüm dünyaya hızla yayılan Covid-19 virüsü kısa süre içinde herkesin planlarını alt üst etti. 24 Ocak’ta Fransa’da üç vaka tespit edildi ve bu tarihten itibaren tüm Fransa ve Avrupa’ya hızla yayıldı.
Tüm 2020 yılı Kovid etrafında döndü. Şubat ve Mart ayı boyunca Fransız hükümetin bu virüsü yeterince ciddi almadığı, alınması gereken önlemlerin alınmadığını daha sonraki Meclis komisyon araştırmaları açıkça ortaya koydu. 16 Mart Pazartesi salgın konusunda ulusa seslenen Emmanuel Macron ertesi gün saat 12’den itibaren bir sağlık önlemi olarak evden çıkmayı kısıtlayan (confinement) kararı açıkladı. Oysaki daha bir hafta önce Cumhurbaşkanı eşiyle birlikte herkesi teşvik etme amaçlı tiyatroya gitmişti. Birinci kısıtlama dönemi 17 Mart ile 11 Mayıs arası gerçekleşti ve aslında toplumun tüm eşitsizliklerinin yanı sıra kapitalizmin tüm çelişkilerine büyük bir mercek tuttu. Öyle ki evlerden çıkma yasaklanmıştı ama kimileri büyük ve bahçesi olan bir evde kalırken, toplumun en yoksul kesimleri ise dar ve nüfusu kalabalık bir apartmanda yaşamak zorundaydı. Okullar kapanmış herkesin uzaktan eğitime geçmesi istenmişti fakat milyonlarca kişinin evinde ya internet bağlantısı ya da bilgisayar veya tablet yoktu.
Toplumda eskiden beri var olan eşitsizlikler birdenbire büyüyerek herkesin gözüne batmaya başladı. Ama sadece bu değil, art arda hükümetlerin dayattığı kemer sıkma politikaları, kamu alanını zayıflatan liberal politikaların vahşi sonuçları da açıkça görünür oldu. Onlarca örnek verile bilinir ama sadece ikisinin üzerine durmak gerekirse. Bizzat bu hükümet tasarruf yapma adı altında işsizlik maaşını bir yandan düşüren diğer yandan da faydalanma koşullarını zorlaştıran bir yasa onaylatmıştı. Temmuz 2019’de resmî gazetede yayınlanan bu yasa 1 Kasım’dan itibaren yürürlüğe girdi ve esas amacı 2020 yılı boyunca on binlerce işsize verilen maaşların kesilmesiyle tasarruf yapmaktı. Fakat bu yasanın uygulanması demek 2020 yılında milyonlarca emekçi açlığa yitmek anlamına geldiğinden hükümet yaşanan koşullarda bunu göğüsleyemedi ve yasa ertelendi. Ama dikkat edin, yasanın ne kadar adaletsiz olduğu apaçık ortada çıkmış olmasına rağmen iptal edilmedi, sadece ertelendi.
İkinci örnek ise hastanelerin içler acısı durumu. Yıllardır neoliberal politikalar yine tasarruf yapma adı altında hastanelerin yatak kapasitesini azaltmış, birçok hastaneyi kapatılmasına yol açmıştı. Dün bu politikaları hayata geçirirken Sosyal sigortanın kasasındaki açığı kapatmakla övünüyorlardı, ama Kovid-19’un bir sağlık krizine neden olduğu koşullarda hastanelerin içine düştüğü içler acısı durum yıllardır uygulanan bu politikaların ne kadar devasa tahribatlara yol açtığını tartışma götürmez bir şekilde gözler önüne serdi. Dün sağlık sistemini altüst edenler bugün hastanelere yeni olanaklar sunma sözleri vermek zorunda kalmıştı.
Yaşanan dönem aslında hangi değerlere sahip çıkılması gerektiğini de gösterdi. Dün sağlık sistemi üzerinden yapılan tasarruflar bugün on binlerce insanın canına mal oldu. Daha düne kadar işçi sınıfı horlanmış, küçümsenmiş hatta yok bile sayılmıştı. Kimi meslekler sürekli değersizlendirilmiş, kötü çalışma koşullarına tabi tutulmuş ve asgari ücretle çalışma dayatılmıştı. Kovid-19 düne kadar görünmez olan ama hayatın işleyişi için zorunlu olan kimi mesleklere ışık tuttu. Mağazada çalışan kasiyerler, depolarda ürünlerin mağazalara ulaşmasını sağlayan lojistik işçileri, ürün ve gıdaları gece yarısı mağazalara dağıtan kamyon şoförleri, sabah saatlerinde çöpleri toplayan temizlik işçileri ve adını sayamadığımız onlarca meslekte çalışan işçi ve emekçiler virüsün en yaygın dolaştığı ve herkesin eve kapandığı dönemlerde çalışmak zorunda kaldılar. Onlarsız hayatın işlemeyeceği apaçık ortadaydı. Patron olmadan bir fabrika çalışabilir ama işçisiz hiçbir şeyin olmayacağını hayat bir kez daha hatırlattı. Buradan hayatını kaybeden tüm dünya işçileri önünde saygıyla eğildiğimizi bir kez daha belirtmek isteriz.
2020 yılı kötü bir yıl oldu. Birçoğumuz yakınlarımızı kaybettik ve hepimiz de tüm yakınlarımız için büyük tedirginlik hissettik. Fakat bu yıl bitmesi sorunların bittiği anlamına gelmiyor maalesef. 2021 yılı birçok sorunu devraldı. Artık görüldü ki kapitalizm daha fazla kâr elde etme amacıyla yaşamımız tehdit eder bir duruma geldi. Buna karşı durmak bizlerin elinde. Macron ve diğerleri daha şimdiden kovid-19 krizini bir parantez gibi kapatmak ve eski hayata tekrar dönmenin hesabını yapıyorlar. Bunlara engel olmak bizlerin ortak mücadelesiyle ancak mümkündür.
2021 yılının insan yaşamına daha fazla saygının duyulduğu, insani duyguların daha fazla pekiştiği, tüm insanlık açısından dayanışmanın güçlendiği bir yıl olma dileğiyle, Fransa’da Yaşam yazı kurulu olarak yeni yılınızı kutluyoruz.
Sağlıcakla kalın.
