Fransa’da pandeminin başlangıcından beri işten çıkarmalar artarak devam ediyor

Kıvanç DEMİR
Strasbourg

Fransa’da 17 Mart 2020’den bu yana ilan edilen sağlık krizi süreci sağlık emekçilerini, fabrika ve farklı sektörlerde çalışan işçileri derinden etkilemeye devam ediyor.

Macron hükümeti her hafta kamuoyuna yönelik ikna çalışmalarına devam etse de; vaka, vefat ve aşı kampanya verileri üzerine açıklamalarda bulunsa da halk arasında endişe ve hükümete olan güvensizlik oranı düşmüyor.

Yaklaşık 11 aydır ‘sağlık OHAL’i’yle yönetilen ülkede, krizden çıkmak için milyarlarca avro orta ve büyük ölçekli firmaların kasalarına dağıtılmaya devam ediyor. Var olan işten atma ve işsizlik koşullarına, bir de koronavirüs ve ekonomik krizin derinleşmesi eklenince hayat koşulları daha da zorlaşıyor.

Firmaların iflas ettikleri ya da şirketler arası birleşmeye gittikleri veya yasaların daha esnek, iş gücünün daha ucuz olduğu ülkelere fabrikalarını kaydırdıkları görülüyor.

Özellikle son günlerde Poitou döküm fabrikası işçileri kapanma ve işten çıkarılmayla karşı karşıya. Total rafineri yönetiminin ‘sıfır petrol platformu’ planının ise çalışanları işsizliğe sürükleyeceği belirtiliyor ve bunun karşısında rafineri işçileri grev mücadelesini sürdürmeye devam ediyor.

Teker üretiminde dev tekel olan Michelin, 2023 yılına kadar ülke genelinde 2 bin 300 çalışanını adım adım çıkaracağını duyurdu. Norwegian Air havayolu şirketi ise var olan 6 milyar avroluk borcunu ödemek istemediğini belirtirken, beraberinde ekonomik bir daralmaya gideceğini açıkladı, ama bu durumdan kaynaklı 2 bin işçisinin işine son vermesi ve Fransa başta olmak üzere Avrupa’nın diğer ülkelerindeki hublarını kapatacağını duyurdu. Sanofi ilaç tekelinin ise araştırma ve geliştirme alanında 400 çalışanının işine son vereceği belirtiliyor. L’Equipe spor gazetesi ve dergilerinde çalışan gazeteciler de işten çıkarma tehlikesiyle karşı karşıya. Gazeteciler belirli aralıklarla iş durdurma eylemleri yapıyor.

POİTOU DÖKÜM FABRİKALARI KAPANMA TEHDİDİ ALTINDA

Renault firmasının çekilmesinin ardından, Vienne şehrinde bulunan Poitou dökümhanesi yönetimi, fabrikanın kuruluşundan kırk yıl sonra Haziran 2021’de faaliyetini kesin olarak durduracaklarını açıkladı. Renault’un siparişlerini tedarik etmekte güçlük çeken alüminyum dökümhanesinin tehdit altında olduğu ve 292 işçinin işten çıkarılacağına dikkat çekildi. İş koruma planı (PSE) adı altında 6 Ocak Çarşamba günü müzakerelerin başladığı bilgisi paylaşıldı. Poitou dökümhaneleri iki bölümden oluşuyor. Vienne’de bulunanların birinde demir döküm, diğerinde ise alüminyum üretimi yapılıyor. Son yıllarda birkaç kez el değiştiren (Alvance Alüminyum Poitou ) tesis mevcut koşullarda İngiliz Şirketi Liberty grubuna ait.

Renault yaptığı anlaşmadaki siparişler üzerinde duruyor, ancak alüminyum dökümhane hissedarları üretim tesislerine uzun zamandır yatırım yapmamalarının bir sonucu olarak, sipariş edilen hacimleri tedarik etmekte zorlanıldığına vurgu yapıyor. Taşeron firmalar da hesaba katıldığında etki alanının genişleyerek 572’ye yakın işçinin işten çıkarılması gündemde.

Genel İşçi Konfederasyonu (CGT), dökümhanelerin kapasite yetersizliği konusunda kamu yetkililerini defalarca uyardıklarını ve Liberty tarafından satın alınan tüm yerlerin aynı risklerle karşı karşıya olduğunu belirtti. Ayrıca, dökümhanenin Mayıs 2019’da satın alınmasından bu yana üretimde düzensizlikler yaşandığını ve hiçbir zaman yüzde 100 kapasiteyle çalışılmadığını, düzenli çalışanların bazı dönemler ücretsiz izne çıkarıldığını açıkladı. CGT Metalurji Federasyonu ve CGT Vienne şubesi 21 Ocak günü saat 12.30’da Poitou dökümhanesinin önünde, bir miting düzenleyeceklerini açıkladı.

TOTAL RAFİNERİ İŞÇİLERİ İŞTEN ATMALARA KARŞI GREVE DEVAM EDİYOR

Total, Grandpuits (Seine-et-Marne ) şehrindeki sitesinin 2024 yılına kadar biyoyakıt üretimine adanmış bir ‘sıfır petrol platformuna’ dönüştürüleceğini duyurmuştu. Bu dönüşümün sonucu, 700 kişinin işinden edileceği belirtiliyor. 26 Eylül 2020’den bu yana, Grandpuits rafineri işçileri ve sendikaları bu projeye karşı mücadele ettiklerini vurguluyor.

4 Ocak’tan bu yana, Grandpuits rafineri tesislerinde işçiler sürdürülebilir grevlerini hayata geçirmeye devam ediyor. Total’in sahada rafine etmeyi durdurma ve 2024 yılına kadar biyoyakıt üretimine adanmış bir ‘sıfır petrol platformuna’ dönüşümü ve işten çıkarma planlarına karşı, çalışanlar ve sendikalar eylem yapmaya devam etmekte kararlı davranıyor. 

‘SIFIR İŞTEN ATMA’ TALEBİ

Tekel’in ‘sıfır petrol platformu’ projesine karşılık, işçilerin ise “sıfır işten atma” talepleri temel slogan haline geldi. Büyük bir ekolojik geçiş projesi olan bu planın aslında yıkıcı değil, tam tersine istihdam yaratıcı olması gerektiğine vurgu yapılıyor. Çünkü Total gibi petrol devinin “yeşil” niyetlerinin ardında daha farklı bir motivasyon söz konusu olduğu ve bu yılın başından itibaren rafinerideki 460 çalışandan 200’ünü, beraberinde etkilenecek olan taşeron firmalardan ise 500 işçinin işten atılmayla yüz yüze kalacağına dikkat çekiliyor.

Bu durum asıl olarak, Total genel yönetiminin yıpratıcı bir yapıya sahip olduğunu ortaya çıkarıyor. Bir o kadar işyeri yönetimi hissedarlarının paylarının yerine, üretim araçlarının zarar görmesine göz yumduğuna CGT sendikası tarafından dikkat çekiliyor. Aynı zamanda, rafineri fabrikalarını sosyal ve çevresel normlarda, daha az kontrol ve baskının olduğu başka ülkelere taşıyacaklarına dair bilgi, sendika tarafından verildi.

Rafineri işçilerinin mücadelesi, çeşitli sendika ve sivil toplum kuruluşları (CGT Grandpuits, Les Amis de la Terre France, Greenpeace , Attac , Union syndicale Solidaires, FSU, Oxfam, CGT, Confédération paysanne ) tarafından destek görmeye devam ediyor.

MİCHELİN TEKELİ, 2 BİN 300 İŞÇİYİ İŞTEN ÇIKARACAĞINI AÇIKLADI

Fransız lastik üreticisi Michelin, 6 Ocak Çarşamba günü basına yönelik açıklamasında, ülke genelinde 2023’e kadar bütün fabrikalarından konumu fark etmeksizin 2 bin 300 çalışanını işten çıkaracağını duyurdu. Sendikalara göre, son 18 ay içerisinde yönetimin planlı bir şekilde düşük üretim uyguladığı, toplam sayı dahilinde üretimden ise 1200 işçinin işten çıkarılacağına vurgu yapıldı. Clermont-Ferrand şehrindeki Michelin fabrikasının CGT Sendika Temsilcisi olan François Roca’ya göre, istihdamı tekrar tekrar azaltmaya devam etmek mümkün değil. Roca, “Yönetim açıkça hiçbir fabrikanın kapanmayacağına dair söz verse de biz bu şarkıyı biliyoruz. Önce üretimi daraltıp ve sonra bize sitenin hedeflerine ulaşmadığı, artık kârlı olmadığı ve kapatılması gerektiği anlatılıyor” dedi.

İçinden geçilen büyük ekonomik kriz ortamında, bu işten atma süreçlerinin bugünle sınırlı ve yeni olmadığı belirtilirken, son yılların en tarihi olanı ise 1999’da aynı tekelin 7 bin 500 çalışanını işten çıkarmasıyla rekor kırdığı hatırlatıldı. Geriye kalanın işçiler açısından ise durumun bir “travma” olduğu ifade edildi. 2020 sonbaharında aynı grubun Roche-sur-Yon şehrindeki fabrikasından ise 620 çalışanını attığı hatırlatıldı. Bir diğer sendikacı ise “Bugün, aynı gruba ait başka fabrikaların farklı bölümlerinde, 350’den fazla işçi yeniden sınıflandırma atölyelerinde işten çıkartılırken, bir başka 150 işçi ise grubun diğer fabrikalarında işe alındı” diye açıklıyor. Ayrıca, “Michelin yönetimi şaşırtmadı. Bu büyük şirketler milyonlarca avro kamu yardımı alırken istediklerini yapmaları için her şey onlara sunuluyor” diye tepki gösterdi.

NORWEGIAN AIR, FRANSA BAŞTA OLMAK ÜZERE AVRUPA’NIN DİĞER ÜLKELERİNDE DE HUBLARINI KAPATACAK

France İnfo Medya kuruluşunun verilerine göre, Norwegian Air havayolu şirketi düşük maliyetli uzun mesafeyi terk edeceğini ve Avrupa ülkelerindeki hublarını kapatacağını açıkladı. Şirketin Avrupa’da düşük maliyetli ve düzenli uzun mesafe taşımacılığında lider konumunda durduğu belirtiliyor. Sağlık krizi öncesinde de var olan borçlarına aldırmayarak Boeing 737 Max modeli uçaklar için verdiği siparişlerle borç yükünün altından kalkamamasına neden olduğuna vurgu yapılıyor. 

Norveç hükümetinden 2020 baharında kredi garantisi sözü alan havayolu şirketi, sonrasında hükümetin kararını değiştirmesinin ardından ret cevabı aldığı belirtildi. Şirket 1 yıl içinde ödemesi gereken 6 milyar avroluk borcu, 2 milyara indirmek için çözüm yolları aradığı açıklandı.

Havayolu şirketi Fransa, İtalya, Birleşik Krallık ve ABD’deki hublarını kapatacağını, bununla birlikte tahminen 2 bin çalışanın işine son verileceğine dikkat çekildi.

ACCORINVEST HOTELLER ZİNCİRİ 1900 İŞÇİYİ İŞTEN ATMAYI PLANLIYOR

Le Parisien medya kuruluşuna göre, dünya çapında 900’e yakın hotele sahip olan AccorInvest grubu, Avrupa’da yaklaşık 1900 çalışanını 2021 yılı içerisinde işten çıkarmaya hazırlanıyor. Bu rakamın 770’i ise Fransa’da öngörülüyor. Sağlık krizinden kaynaklı ise şirketin cirosunda yüzde 70’lik bir düşüş yaşandığı belirtildi. Tekelin ağırlıklı olarak Fransız otel devi Ibis, Novotel, Mercure gibi markaları işlettiği ifade edildi.

CGT Ticaret ve Hizmetler federasyonu bünyesindeki hotel temsilcisine göre, Fransa’da temizlik ve yemek hizmetleri personeli şirketin uygulayacağı bu plandan daha fazla çalışanın olumsuz etkilenmesi bekleniyor. İşçi Gücü Sendikasına (FO) göre, 709’u otellerde ve 58’i genel merkezde olmak üzere 767 çalışan bu yeniden yapılanmadan etkilenecek. AccorInvest grup sözcüsü ise ülkede yaklaşık 770 çalışanının işten çıkarılacağını doğruladı. CGT Ticaret ve Hizmet federasyonu başkanı Ange Romiti’ye göre de, Fransa’da oda personeli 309 işçi ve restoran bölümünde ise 218 işçi bu plandan en çok etkilenenler olacak.

“Şirket yönetiminin oynadığı bu oyun, kısa vadeli zamanda şirketi yarın zor durumda bırakacak” diyen CGT temsilcisi, “Kalacak olan çalışanların sektörün yeniden canlanması durumunda personel yetersizliği yaşanacak” ifadelerini kullandı. FO Sendikası Sekreteri Nabil Azzouz, güçlü bir toparlanma kapasitesine sahip turizm sektöründe, AccorInvest yönetiminin bu planın mantıksız ve gayri meşru bir tercih olduğunu vurguladı.

SANOFİ TEKELİNDE BİTMEK BİLMEYEN BİR İŞTEN ÇIKARMA SÜRECİ YAŞANIYOR

France Inter Medya kuruluşu verilerine göre, 18 Ocak Pazartesi günü Sanofi tekelinin yaptığı açıklamada, grubun ilaç sektöründe araştırma ve geliştirme alanında 400 kadrolu çalışanının işine son vereceği açıklandı. Geçen yaz da binlerce çalışanını işten çıkaracağına kamuoyuna duyuran şirket açıklamalarının devamı olarak görülüyor. Sanofi yönetimi şimdilik sendikaların verdiği bu önemli bilgiyi reddetmekle yetiniyor. CGT-Sanofi temsilcisi Thierry Bodin, “Genel müdürün sözleri geçiştiriciydi. Fransa’da ilaç üretimi yapan ve Sanofiye bağlı R&D firması 400 işçisini işten çıkaracak olması, kabul edilemez » dedi. Firmanın, çalışanları çıkarması kadar koronavirüse karşı dünyadaki yarışta gecikmeli olmasının da bir o kadar endişe verici olduğuna dikkat çekildi.

Sendika ve işçiler, Sanofi’nin işten çıkarma planını protesto etmek ve aynı zamanda ücretlerde artış talebinde bulunmak için 19 Ocak Salı günü bir günlük grev gerçekleştirdi.

L’ÉQUİPE GAZETE ÇALIŞANLARI GREVLERİNDE ISRARLI

La Voix du Nord medya kuruluşuna göre, 17 Ocak Pazar günü gazeteciler sendikalarının (Ulusal gazeteciler Sendikası, SNJ-CGT, UFICT-CGT, SGLCE-CGT) ortak alınan kararda, 24 saat grev çağrısını yinelediği belirtildi. L’Équipe’de çalışan 50’ye yakın gazeteci işten çıkarılmaya karşı çıkarak, gazete yönetimi geri adim atana dek grevlerini yenileme kararı almıştı. L’Équipe grubunun yönetimi tarafından 2020 sonbaharında açıklanan ve 47’si gazeteci olmak üzere, yaklaşık 50 çalışanını iş koruma planı (PSE) adı altında işten çıkaracağını açıklamıştı. L’Équipe gazetesine bağlı Le quotidien gazetesi, Le magazine dergisi, Vélo Magazine ve Fransa Futbolu gibi aylık dergilerinde toplamda 350 kişiye istihdam sağlanıyor.